سید جعفر یوسفی
1. حیازت در اموال پیدا شده: اموال پیداشده‌اى که در تصرف هیچ‌کس نیست و مالک آن مجهول است، در فرض وجود شرایط خاصى که بیان خواهد شد، از مباحات محسوب مى‌شوند و یابنده مى‌تواند آنها را حیازت و تملک کند. اموال پیدا شده دو گونه‌اند:
· اشیا: اشیاى پیدا شده را در اصطلاح فقه «لقطه» مى‌گویند. هر کس مالى پیدا کند که ارزشش کمتر از یک درهم (6/ 12 گرم نقره مسکوک) باشد، مى‌تواند آن را حیازت کند و مالک آن گردد
· حیوانات: حیواناتى که در صحراها و بیابان‌ها پیدا مى‌شوند، در اصطلاح فقه «ضاله» نامیده مى‌شوند. هرگاه حیوانى در صحرا و بیابان خالى از سکنه یافت شود اگر حیوان قدرت ندارد که خود را در مقابل درندگان صحرا حفظ کند (مانند گوسفند) یا آن که با آب و علف و مواد غذایى فاصله دارد و دسترسى برایش ممکن نیست. به نظر گروهى از فقها در این فرض هر کس مى‌تواند حیوان را بگیرد البته باید آن را در حول و حوش محل یافت شده تعریف کند و در فرض یافت نشدن مالک، یابنده مى‌تواند در آن تصرف کند؛ولى چنانچه بعد صاحب حیوان پیدا شود، در مقابل او مسئول خواهد بود. ادامه مطلب... کاربردهای قاعده «من حاز ملک» در گستره فقه سیاسی مقدمه امروزه نقش قواعد فقهیه در فقه و زندگی روزمره، مهم تلقی می شود. همانطور که این قواعد برای رفع برخی گره هایی که مردم با آن مواجه می شوند، راه حلی دائمی است، برای رفع برخی مشکلات اجتماعی و سیاسی هم می تواند با ارائه قانون و راه حلی کلی، راه گشا بوده و رفع تحیر نماید. قاعده من حاز ملک، یکی از این دست قواعد فقهی است که می تواند به بسیاری از سوالات ملکفین در بعد فقه پاسخ دهد. سوال در این است که آیا این قواعد در بعد فقه سیاسی و حکومتی هم کارآیی دارند؟ این تحقیق در پی پاسخگویی به این سوال می باشد. در گام اول مفاهیم بحث را مورد بررسی قرار داده و سپس ادله قاعده حیازت مطرح می شود. در ادامه بعد از بیان موارد استفاده آن در فقه، به بیان کارکرد های آن در فقه سیاسی می پردازیم. ادامه مطلب...
بسمه تعالی مدرنیته در لغت به معنای تجدد و جدید شدن است اما معنای اصطلاحی واحدی ندارد. و آراء و نظرات متعددی در این زمینه وجود دارد.
برخی در استدلال مناقشه کرده اند: مناقشه اول این است که: این مقبوله در مورد قاضی تحکیم وارد شده است. زیرا سوال در مقبوله، در مورد منازعه ای شخصی بین دو نفر در یک قضیه خارجی جزئی مطرح شده و امام نیز در جواب، حکم بین آنها را جعل فرمودند. [1] این اشکال دارای تقریب دیگری نیز می باشد: در زمان صدور نص، حاکم به معنای قاضی استعمال می شده است. از این جاست که امام هادی علیه السلام در تفسیر آیه و لا تاکلوا اموالکم بینکم بالباطل، فرمودند این آیه دلالت بر حکام می کند. حاکم به معنای قضات گرفته شده است. وقتی چنین شد، دیگر نمی توان از این روایت استفاده اطلاق نمود. و اگر بخواهیم به قدر متیقن هم عمل کنیم، باید روایت را حمل به فقیه در فتوی نماییم و بگوییم برای رفع خصومت باید به چنین فقیهی مراجعه نمود. تقریب دیگری نیز از روایت وجود دارد: در عبارت «جعلته علیکم حاکما» کلمه علیکم برای بیان شمولیت منصب قضاء برای همه مخاطبین می باشد. و دیگر نمی توان استفاده نمود که حاکمیت در این روایت به معنای سلطه باشد. بلکه مقصود از حاکم در روایت تنها قاضی است. ادامه مطلب...
لفظ حاکم اختصاص به قاضی ندارد و اعم از قاضی است؛ بنابراین شامل هر کسی که متصدی حکومت شود نیز می شود. وجود کلمه سلطان در سوال راوی، می تواند قرینه ای بر اعم بودن لفظ حاکم باشد. برخی نسبت به شمولیت حاکم نسبت به غیر قاضی اشکال، و بیان کرده اند: لفظ حاکم به واسطه غلبه در استعمال، ظهور در قاضی دارد. در روایات، موارد اغلب موارد استعمال حاکم در خصوص قاضی است و با این فرض، لفظ حاکم ظهور در قاضی پیدا می کند. بعد از اینکه مشخص شد، موضوع سوال و جواب تخاصم است، دیگر نمی توان ذکر لفظ سلطان در سوال را مویدی برای تعمیم لفظ حاکم گرفت. ادامه مطلب...
فقهاء از این روایت تعبیر به مقبوله عمر بن حنظله کرده اند. با اینکه علمای رجال برخی از راویان روایت را توثیق نکرده اند اما مشهور این روایت را قبول کرده و بدان عمل نموده اند. به همین دلیل است به این روایت اطلاق مقبوله شده است. آیت الله محسن اراکی در این باره می گوید: علماء این روایت را تلقی به قبول کرده اند. لذا معروف به مقبوله شد.[1] اما برخی معتقدند: عمر بن حنظله از افراد ثقه می باشد. و بنابراین این روایت جزء روایات معتبر و صحیح شمرده می شود. زیرا ابتدا و انتهای سند آن تمام می شود. ضعف وسط سند که به واسطه محمد بن الحسن بن شمعون می باشد قابل بررسی است. ادامه مطلب...
از ولی بوده و آن به معنای قرب است. ولایت به معنای قرابت حکمی ای است که یا از عتق نشات می گیرد یا دوستی و محبت. ولایت به دو قسم عامه و خاصه قابل تقسیم است. ولایت عامه عبارت است از تدبیر مصالح عامه مردم و مشغول شدن به شئون مردم. ولایت خاصه عبارت است از توانایی شخص بر انجام عقود و... . [1] برخی نیز درباره معنای ولایت با بیان این مقدمه وارد شده اند که: احکام اسلامی سه دسته اند: 1. احکامی که برای همه مکلفین بیان شده است. و بیانگر وظایف آنها در قبال خداوند است. مثل عبادات و معاملات به معنای اعم. 2. احکامی که برای کسانی که معصیت کرده اند، به عنوان مواخذه مطرح می شود مثل حدود و تعزیرات. 3. احکامی که برای اداره کشورهای اسلامی صادر شده است. مثل تقسیم بندی مناطق به نواحی مختلف. و قرار دادن امیر برای هر یک از این نواحی. مراد از ولایت، صدور امر به اجرای این اقسام سه گانه است. همانطور که امر به اجرای جمیع حدود و تعزیرات به دست ولی امر است، مراد ما از ولایت همان چیزی است که از ولایت امر اراده شده است. ادامه مطلب...
چکیده یکی از مباحث فقهی که امروزه به عنوان مبنای تشکیل حکومت اسلامی، قرار گرفته است، بحث ولایت مطلقه فقیه است. صاحب نظران، در این بین نظرات متفاوتی ارائه کرده اند. اما مهمترین آنها از سوی امام خمینی و آیت الله منتظری، مطرح شده است که قائل به ثبوت چنین ولایتی شده اند. هر صاحب نظری برای ارائه نظر خویش، می بایست دلیل مدعای خویش را نیز ذکر نماید. برای بحث ولایت فقیه، ادله متعددی ذکر شده است. در بین ادله نقلی، یکی از مهمترین ادله، مقبوله عمر بن حنظله است. این روایت مورد استناد بسیاری از علماء قرار گرفته است و آنها در مورد سند و دلالت روایت، سخنانی ذکر کرده اند. در این تحقیق پیرامون این روایت و دیدگاه های متعددی که در نحوه استفاده و استدلال به روایت وجود دارد، سخن گفته شده است. کلید واژه: ولایت فقیه، ادله نقلی، مقبوله، عمر بن حنظله.<** ادامه مطلب...
در روایتی آمده است: هدف خلقت انسان در قدم اوّل شناخت خداوند متعال و در گام بعد، بندگی و عبودیش می باشد. «إِنَّ اللَّهَ جَلَّ ذِکْرُهُ مَا خَلَقَ الْعِبَادَ إِلَّا لِیَعْرِفُوهُ فَإِذَا عَرَفُوهُ عَبَدُوهُ فَإِذَا عَبَدُوهُ اسْتَغْنَوْا بِعِبَادَتِهِ عَنْ عِبَادَةِ مَا سِوَاهُ» (مجلسی، 1403 ق، ج5، ص 312) پس در ابتدا انسان باید خدای خویش را بشناسد و بعد از شناخت خود، به دنبال هدف خلقت خویش باشد. او که برای عبودیت و نزدیکی به خداوند آفریده شده است، «وَ ما خَلَقْتُ الْجِنَّ وَ الْإِنْسَ إِلَّا لِیَعْبُدُونِ» (ذاریات، آیه 56.) اگر این مسیر را طی ننماید سر از بدبختی در آورده و دیگر بوی سعادت را استشمام نمی کند. وقتی انسان به بینشی صحیح برسد به گونه ای که عالم را محضر خداوند، و خود را عبد مطیعش ببیند، هیچ وقت حاضر نیست خود را اسیر شیطان و نفس اماره قرار دهد و همواره از وجود انسانی خود نگهداری می کند و تن به خویشتن داری می دهد. و این حقیقت تقوا است. در روایتی آمده است: تقوا آن است که آنجا که خدا باید تو را ببیند، ببیند، و آنجا که نهى کرده تو را نبیند. «انْ لایَفْقِدَکَ اللَّهُ حَیْثُ امَرَکَ، وَلایَراکَ حَیْثُ نَهاکَ؛ » (مجلسی، 1403 ق، ج67، ص 285) ادامه مطلب...
در کتب فقهی و تفسیری، انواع شعائر الهی اینگونه معرفی شده اند: صفا و مروه (خویى، موسوعة الإمام الخوئی، 1418 ه ق، ج3، ص: 289) و همچنین مشعر از شعائر الهی می باشند. (مشکینى، مصطلحات الفقه؛ ص: 493) در جای دیگری آمده است: «اذان از شعایر و علامات اسلام اهل آن شهر است» (کاشانى، فیض ؛1406 ه ق، ج7، ص: 571؛ اصفهانی، 1414 ه ق، ج3 603). در جایی دیگری امده است، شعائر الهی اموری است که مختص به شرع می باشند مثل اذان و روزه ماه مبارک رمضان و ... (عاملى، شهید ثانى 1414 ه ق، ج1، ص: 476) همچنین مساجد نیز از شعائر الهی دانسته شده اند. (خویى ، 1418 ه ق ، ج4، ص: 46) شهید ثانی نیز تعظیم مومن را از شعائر الهی دانسته است. (مجلسی،1403 ، ج73، ص: 38) همچنین گفته شده است: «جهاد در راه خدا از بزرگترین شعائر اسلام است.» (اصفهانی، مجلسی اول، 1406 ه ق، ج3، ص: 157) سنقری گفته است: «مرثیه خواندن برای اهل بیت نیز از شعائر اسلام است.» (سنقری، 1418 ه ق، ص: 39) در کتاب دیگری آمده است: نماز جمعه از بزرگترین شعائر اسلامی است. (صدر، 1403 ه ق، ص: 378) تعظیم مصحف و ضریح های مقدس نیز از باب تعظیم شعائر الهی، نیکو دانسته شده است. (بحرانى، 1405 ه ق، ج5، ص: 292)در جای دیگری آمده است: «ساختن بنایی بر قبر انبیاء از باب تعظیم شعائر الهی جایز است.»( عاملى، 1419 ه ق، ج23، ص: 103) ادامه مطلب...
نوشته های دیگران ()
نویسنده متن فوق: » سید جعفر یوسفی ( یادداشت ثابت - شنبه 95/10/26 :: ساعت 10:31 عصر )
تبیین مساله
نوشته های دیگران ()
نویسنده متن فوق: » سید جعفر یوسفی ( یادداشت ثابت - شنبه 95/10/26 :: ساعت 10:28 عصر )
مدرنیته، عوامل و ویژگی های آن
تعریف مدرنیته
نوشته های دیگران ()
نویسنده متن فوق: » سید جعفر یوسفی ( یادداشت ثابت - جمعه 95/10/25 :: ساعت 3:53 عصر )
بررسی مقبوله عمر بن حنظله
اشکالات
نوشته های دیگران ()
نویسنده متن فوق: » سید جعفر یوسفی ( یادداشت ثابت - پنج شنبه 95/10/24 :: ساعت 11:43 عصر )
بررسی مقبوله عمر بن حنظله
تقریب اول
نوشته های دیگران ()
نویسنده متن فوق: » سید جعفر یوسفی ( یادداشت ثابت - پنج شنبه 95/10/24 :: ساعت 11:41 عصر )
بررسی مقبوله عمر بن حنظله
سند روایت
نوشته های دیگران ()
نویسنده متن فوق: » سید جعفر یوسفی ( یادداشت ثابت - پنج شنبه 95/10/24 :: ساعت 11:20 عصر )
ولایت
نوشته های دیگران ()
نویسنده متن فوق: » سید جعفر یوسفی ( یادداشت ثابت - پنج شنبه 95/10/24 :: ساعت 11:18 عصر )
نوشته های دیگران ()
نویسنده متن فوق: » سید جعفر یوسفی ( یادداشت ثابت - پنج شنبه 95/10/24 :: ساعت 11:15 عصر )
نقش امام زادگان در طریق عبودیت و بندگی
رابطه تقوی و عبودیت
نوشته های دیگران ()
نویسنده متن فوق: » سید جعفر یوسفی ( یادداشت ثابت - چهارشنبه 95/10/23 :: ساعت 1:6 عصر )
نقش امام زادگان در طریق عبودیت و بندگی
الف. انواع شعائر الهی
نوشته های دیگران ()
نویسنده متن فوق: » سید جعفر یوسفی ( یادداشت ثابت - چهارشنبه 95/10/23 :: ساعت 1:2 عصر )
غدیر نقطه ای برای نمایش ولایت
رئیس جمهور روحانی
آخر الزمان و عقلانیت انسان ها
شعری از محمدعلی بهمنی
اس ام اس های عاشورایی
دوراهی
عوامل بصیرت زا از کلام رهبر
امتیازات ویژه خداوند برای روزه داران خوش اخلاق
روزه را به بهانه گرما ترک نکنیم !!
می دانید چرا کسی سطل آشغال آتش نمی زند!
همسرداری آیه الله بهجت
ولی عصر در کلام آیه الله بهجت
ماجرای نماز شب آیت الله بهاءالدینی
وصیه های ایت الله قاضی به شاگردانشان
[عناوین آرشیوشده]
