بصیرت، هم افزایش می یابد و هم کاهش؛ عواملی هستند که باعث تقویت و نافذ شدن بصیرت می گردند و جهاتی هم هستند که وجود آنها، باعث ضعف و فقدان روشنگری دل می شوند.شناخت این عوامل بسیار ضروری است.در مبحث گذشته برخی از این عوامل به طور غیر مستقیم مورد اشاره قرار گرفتند.در این مقاله ، برخی از این عوامل، هم در جهت مثبت و هم منفی، مورد تأکید قرار می گیرند. خسته شدن از مبارزه، دست کشیدن از آرمانگرایی، بی رغبتی به سرنوشت جهان اسلام، روی کردن به شهوات و عشرت طلبی، وارد شدن در میدان مسابقه دنیا خواهی و چنگ زدن به جیفه بی مقدار دنیا، تبعیت نکردن از ولی حق، از جمله عوامل موثر در جهت منفی بصیرت، یعنی کوردلی است که در برخی بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی به آنها اشاره و توضیح داده شده است که به جهت عدم طرح مستقیم آنها در مبحث بصیرت، از طرح آنها خود داری شده است. عواملی که مورد بحث قرار می گیرند آن تعدادی هستند که مستقیما در موضوع بصیرت طرح شده اند.
حرکت به سوی خدا، عامل زدودن زنگارها از بصیرت انسان
اگر به خدا رو کردیم، خدا راه را باز می کند.«و إن الراحل إلیک قریب المسافة.»یک قدم به سمت خدا برداشتن، دل انسان را روشن می کند.به انسان فتوح می بخشد. زنگارها را از جلو بصیرت انسان پاک می کند، و قدم بعدی و ادامه راه را برای انسان راحت تر می کند.این، همان موضوع اساسی در جنبه ی فردی این مسئله است؛ هیچ چیز جای این را نخواهد گرفت.(1)قرآن، به بصیرت معنا می دهد
آنچه را که من عنوان مطالب کوتاه امروز خود قرار داده ام، این آیه ی شریفه ی قرآن است:«یا ایها الذین امنوا استجیبوا لله و للرسول إذا دعاکم لما یحییکم و اعلموا أن الله یحول بین المرء و قلبه».(2)در فضای زندگی ما باید قرآن حکومت کند و برکات قرآنی موج بزند.در سایه ی قرآن است که معرفت و بصیرت و شجاعت و اقدام ما معنا پیدا می کند و به سمت هدفهای درست متوجه می شود.قرآن به مؤمنین می گوید:ای مؤمنین!وقتی خدا و پیامبر خدا شما را به حیات و به زندگی واقعی دعوت می کنند، به ندای آنها پاسخ بدهید.این چه حیاتی است که خدا و پیامبر، ما را به آن دعوت می کنند؟ در یک کلمه ، این حیات شایسته ی انسان است.(3)ایمان ، حافظ بصیرت و بینش انسان
آن چه همواره به عنوان نقطه ای روشن در مجموعه ی عملکرد سپاه از آغاز تشکیل تا امروز در مقابل چشم بینندگان هست، عبارت است از همت و تصمیم آگاهانه، تحلیل درست پاسداران انقلاب اسلامی است.عبادت و ایمان سطحی، علت اشتباهات و بی بصیرتی
اگر در حال عبادت، توجه نبود و روح عبادت ـ که همان عبودیت و انس به خدا و تسلیم در مقابل اوست ـ مورد توجه قرار نگرفت، آن وقت خطرهای گوناگونی در سر راه انسان قرار می گیرد، که تحجر یکی از آنهاست.نقش بصیرت نافذ عمار یاسر در زدودن شبهه ها
عظمت امثال عمار یاسر، به همین است.عظمت آن اصحاب خاص امیرالمؤمنین (ع) در همین است که در هیچ شرایطی دچار اشتباه نشدند و جبهه را گم نکردند.من در موارد متعدد در جنگ صفین، این عظمت را دیده ام؛ البته مخصوص جنگ صفین هم نیست.در بسیاری از آن جاهایی که برای جمعی از مؤمنین، نکته یی مورد اشتباه قرار می گرفت، آن کسی که می آمد و با بصیرت نافذ و با بیان روشنگر خود، شبهه را از ذهن آنها بر طرف می کرد، عمار یاسر بود.انسان در قضایای متعدد امیرالمؤمنین ـ از جمله در صفین ـ نشان وجود این مرد روشنگر عظیم القدر را می بیند.نا آگاهی افراد، موجب تقویت جبهه ی باطل می شود
قبلا اشاره کردم، کسانی از متدینان، مقدسان، عباد و زهاد، می رفتند در کنار خلیفه ی ظالم غاصب فاجر خبیث دروغگوی ده رو و ده رنگ می نشستند و او را چهار کلمه نصیحت می کردند؛ او هم یا از روی تقلب و ریا، یا شاید هم در گوشه ی قلبش چیزی تکان می خورد و اشکی می ریخت.بعضیها هم که مست بودند و در حال مستی، هیجان و احساسات پیدا می کردند، یک نفر را می آوردند که برایشان یک خرده حرف بزند؛ با حرفهای او گریه می کردند! آن گاه این آدمهای ساده لوح نادان ـ ولو عالم به ظواهر دین ـ مرید این خلیفه می شدند!نیازهای مادی جلو بصیرت را می گیرند
من می خواهم عرض کنم:جوانان عزیز!بسیجیان عزیز!هر جای کشور که هستید، این بصیرت را روز به روز زیاد کنید.نگذارید بعضی از نیازهای مادی و مسائل کوچک، جلوی بصیرتها را بگیرد.بصیرتتان را حفظ کنید و دشمنتان را بشناسید. دشمن، ترفندهای گوناگون دارد؛ و آن ملتی موفق می شود، که فریب نخورد. دشمن سعی می کند آرزوهای انقلابی را در نظر یک ملت مؤمن، کوچک کند. سعی می کند نیازهای مادی و کوچک را در نظر او بزرگ کند.نیاز مادی هم نیاز است، اما از جان که بالاتر نیست! ملتی که در راه خدا، جان برایش نثار کردنی ست، آنجایی که میدان مبارزه با دشمن است، نیازهای دیگر چه تأثیری می تواند داشته باشد!؟ شما الان نگاه کنید:سیاستهای امروز و دیروز دنیا را مشاهده کنید!ببینید چه هنگام بوده است که علیه این نظام مقدس اسلامی، توطئه هایی در آستین استکبار و استبداد جهانی نباشد؟ آنها از شیوع اسلام می ترسند.علنا اظهار می کنند که احساسات انقلابی اسلامی، در کشورهای اسلامی رو به گسترش است.خود ما هم این را می بینیم، این، یک واقعیت است.امروز ملت ایران یک ملت منزوی نیست.به کشورهای گوناگون در دنیا، مثلا به قلب اروپا، نگاه کنید، و از کسانی که به آنجا رفته اند بپرسید و بشنوید که چطور ملتی مثل ملت بوسنی هرزگوین که در محاصره ی دشمنان انسانیت قرار گرفته است، به نام شما، جوانهای ایرانی، شعار می دهد؛ و چطور از شما، در بستن پیشانی بندها تقلید می کند! ببینید چطور احساس کرده است که راه، آن راهی است که شما رفتید؛ و باید همان راه را برود تا دشمن را شکست بدهد! این، احساسات اسلامی است که روز به روز گسترش پیدا می کند.کانون این احساسات، همین کشور مقدس اسلامی شما بود، و الان هم هست. لذا ست هم استکبار، به طور مداوم برنامه ریزی می کند. برنامه هایش هم برنامه هایی است که انسان اگر با بصیرت نگاه کند، می تواند آنها را بشناسد.(7)پی نوشت ها :
1-دیدار با اعضای برگزار کننده ی کنگره ی حج، به تاریخ 1371/2/16.
2-سوره انفال:آیه 24.
3-در اجتماع مردم بوشهر، به تاریخ 1370/10/11.
4-اجتماع بسیجیان و سپاهیان لشکر 25 کربلا در مازندان، در تاریخ 1383/6/29.
5-سوره زمر:آیه 9.
6-دیدار با اقشار مختلف مردم، به تاریخ 1369/2/6.
7-دیدار با فرماندهی بسیج سراسر کشور، به تاریخ 1371/7/27.