«عمرو بن عبید» یکى از علماى اسلام، به حضور امام صادق علیه السلام آمد، سلام کرد و سپس این آیه را خواند:

"الذینّ یجتنبون کبائر الاثم و الفواحش (1) ؛ نیکوکاران کسانى هستند که از گناهان بزرگ، و زشتى پرهیز مى‌کنند."

سپس سکوت کرد و دنبال آیه را نخواند؛

امام صادق علیه السلام به او فرمودند: «چرا سکوت کردى؟!»

او گفت: «دوست دارم، گناهان کبیره را در کتاب خداوند بدانم.»

آنگاه امام صادق علیه السلام گناهان کبیره‌اى را که در قرآن آمده بیان نمودند:

1- بزرگترین گناهان کبیره، شرک به خداست؛ قرآن مى‌فرماید:

وَ من یُشرک بِالله فَقد حَرّم الله عَلَیهِ الجنّة (2) ؛ کسی که براى خدا، شریک قرار دهد، خداوند بهشت را بر او حرام مى‌کند.

2- ناامیدى از رحمت خدا؛

انّه لایَیاءس مِن روحِ الله الاّ القَوم الکافِرون (3) ؛ هیچ کس جز کافران از رحمت خدا، نومید نگردد.

3- ایمنى از مکر (عذاب و مهلت) خدا؛

فلا یامن مکر اللهّ الاّ القوم الخاسرون (4) ؛ از مکر خدا ایمن نشود، مگر مردم زیانکار.

4- عقوق (و آزار) والدین؛ چنان که قرآن از زبان عیسى علیه السلام مى‌فرماید:

و برّاً بِوالدَتى و لَم یَجعَلنى جَبّاراً شقیّاً(5) ؛ خدا دستور داده که به مادرم نیکى کنم و مرا زورگوى تیره‌بخت قرار نداده است.

5- کشتن انسانِ بى گناه؛

و مَن یَقتُل مؤمِنا مُتعَمّدا فَجزاؤه جهَنّم خالِدا فیها و غَضبَ الله عَلیه وَ لَعنَه وَ اعدّ لَه عَذابا عَظیما(6) ؛ و هر کس فرد با ایمانى را از روى عمد، به قتل برساند مجازات او، دوزخ است که جاودانه در آن مى‌ماند، و خداوند بر او غضب مى‌کند و از رحمتش دور مى‌سازد و عذاب عظیمى براى او آماده ساخته است.

6- نسبت نارواى زنا به زن پاکدامن؛

انّ الّذینَ یَرمُونَ الُمحصِناتِ الغافِلات المُؤمِنات لُعِنُوا فى الدّنیا و الاخرة وَ لَهم عَذاب عَظیم (7) ؛ کسانى که زنان پاکدامن و بى خبر (از هرگونه آلودگى) و با ایمان را متهم مى‌سازند، در دنیا و آخرت، از رحمت الهى بدورند، و عذاب بزرگى در انتظارشان است.

7- خوردن مال یتیم؛

انّ الّذینَ یَاکلون اَموال الیَتامى انماّ یاکلون فى بطونهم نارا و سیصلون سعیرا(8)؛ همانا کسانى که اموال یتیمان را مى‌خورند، آنها در شکم‌هاى خود، آتش فرو مى‌برند و به زودى در آتش سوزان مى‌سوزند.

8- فرار از جبهه جهاد؛

وَ مَن یُولّهم یَومئذٍ دُبُره الاّ مُتِحرّفا لِقتال او مُتحیّزا الى فِئَة باَّء بِغَضب مِن الله وَ مَاءواه جَهنّم و بئس المصیر(9)؛ و هر کس در آن هنگام (جنگ) به آنها پشت کند مگر در صورتى که هدفش، کناره‌گیرى از میدان براى حمله مجدد و یا به قصد پیوستن به گروهى (از مجاهدان) بوده باشد (چنین کسى) گرفتار خشم پروردگار خواهد شد، و جایگاه او جهنم، و چه بد عاقبتى است.

9- ربا خوارى؛

اَلّذینَ یَاکُلونَ الرِّبا لایَقُومُون اِلاّ کَما یَقوم الّذى یَتخبَّطهُ الشّیطان مِن المسّ(10)؛ کسانى که ربا مى‌خورند، برنمى‌خیزند مگر مانند کسى که شیطان با تماس خود، او را همچون دیوانه، آشفته حال کرده است.

10- سحر و جادو؛

وَ لَقَد عَلمُوا لِمَن اشتَراهُ مالَه فِى الاخِرة مِن خلاق (11)؛ قطعا دانستند که هر کس خریدار جادو شود، در آخرت، بى‌بهره خواهد بود.

11- زنا؛

وَ مَن یَفعَل ذلکَ یَلقَ اَثاما یُضاعف لَه العَذاب یَومَ القیامَة وَ یَخلُد فیهِ مُهانا(12)؛ هر کس که زنا کند، مجازاتش را خواهد دید، عذاب چنین کسى در قیامت، مضاعف گردد و با خوارى، همیشه در آن خواهد ماند.

12- سوگند دروغ براى گناه؛

اَلّذینَ یَشتَرونَ بِعَهدِ الله و ایمانِهم ثَمَنا قَلیلا اُولئِک لاخلاقَ لَهم فِى الاخِرة (13) ؛ کسانى که پیمان خود با خدا و سوگندهاى خود را به بهاى اندک مى‌فروشند، در آخرت، بى‌بهره‌اند.

13- خیانت در غنایم جنگى؛

وَ مَن یَغلُل یَاتِ بِما غَلّ یَوم القِیامَة (14)؛ و هر کس در غنیمت جنگى، خیانت کند، روز قیامت با آنچه خیانت کرده بیاید.

14- نپرداختن زکات واجب؛

یَومَ یُحمى عَلَیها فى نارِ جَهنَّم فَتُکوى بِها جِباهُهُم و جُنوبهم و ظُهورهم (15)؛ در آن روز (طلاها و نقره‌ها را)در آتش دوزخ داغ و سوزان کرده و با آن صورت‌ها و پهلوها و پشت‌هایشان را داغ مى‌گذارند.

15- گواهى به دروغ، کتمان؛

وَ مَن یَکتُمها فَاِنّه آثِم قَلبَه(16)؛ و هر کس گواهى دادن را پنهان کند، قلبش گنهکار است.

16- شرابخوارى،

یا ایّها الَّذین آمَنوا اِنّما الخَمر و المَیسر و الاَنصابُ و الاَزلام رِجسٌ من عَمل الشَّیطان فَاجتَنبوه لعّلکم تُفلِحون(17)؛ اى کسانى که ایمان آورده‌اید، شراب و قمار و بت‌ها و تیرهاى قرعه پلیدند و از عمل شیطانند. پس از آنها دورى کنید باشد که رستگار شوید.

17- ترک نماز یا واجبات دیگر به طور عمد، زیرا پیامبر صلّى الله علیه وآله فرمود:

من ترک الصّلاة متعمّدا فقد بَرى من ذمّة الله و ذمّة رسول الله؛ هر کس عمداً نماز را ترک کند از پیمان خدا و رسول خدا بیزارى جسته است.

18و19- پیمان شکنى و قطع رحم، چنانکه خداوند مى‌فرماید:

اُولئِک لَهمُ اللَعنَة وَ لَهم سُوء الدّار(18)؛ براى آنان که (پیمان را مى‌شکنند و قطع رحم مى‌کنند) لعنت و خانه بد در آخرت، است.

امام صادق علیه السلام به اینجا که رسید، عمرو بن عبید در حالى که از شدت ناراحتى، فریاد مى‌کشید از محضر آن حضرت خارج شد و مى‌گفت:

هلک من قال براءیه و نازعکم فى الفضل و العلم؛ به هلاکت رسید آن کس که به راى، فتوا داد، و در فضل و علم با شما، ستیز کرد.(19)

پی‌نوشت‌ها:

1- نجم / 32.

2- نساء / 72.

3- یوسف / 78.

4- اعراف / 99.

5- مریم / 32.

6- نساء / 93.

7- نور / 23.

8- نساء / 10.

9- انفال / 16.

10- بقره / 277.

11- بقره / 102.

12- فرقان / 6869.

13- آل عمران / 77.

14- آل عمران / 161.

15- توبه / 35.

16- بقره / 283.

17- مائده / 90.

18- فرقان / 25.

19- کافى، ج 2 ص 285287، کافى مترجم، ج 3 ص 390392.

منبع:

گناه شناسى، محسن قرائتى، تنظیم و نگارش: محمدى اشتهاردى .