آیینه ی تمام نمایی از نیازهای جامعه ی اسلامی است . در این نوشتار که خلاصه ای از کتاب (منشور اتحاد ملی و انسجام اسلامی) تلاش می نماییم تا شما خواننده ی گرامی را با ابعاد گوناگون اتحاد ملی و انسجام اسلامی بیشترآشنا نماییم . در پایان ، همه ی شما عزیزان را به مطالعه ی کامل و دقیق این کتاب ارزشمند که توسط استاد گرامی حضرت حجت الاسلام و المسلمین سبزیان تألیف گردیده است دعوت می نماییم . والسلام علیکم و رحمه الله و برکاته   

فصل اول : وحدت ازدیدگاه قرآن کریم و معصومین (علیهم السلام)

از نگاه قرآن کریم انسان ها امتی واحد و یگانه بوده اند ..

قرآن می کوشد تا در نهایت  همه ی انسان ها را در جامعه ی جهانی واحد گرد آورد و در این راستا از انسانها می خواهد که با حفظ اصول و در نظر داشتن اختلافات ملی و شریعتی ، در یک اجتماع بزرگ و واحد انسانی گرد هم آیند و به اصول و ارزش های مشترک توجه کنند . درهمین راستا است که مومنان را برادران یک دیگر می خواند و به همکاری و تعاون در امور نیک دعوت می کند.

وحدت اسلامی : قرآن کریم آثاری چند را برای وحدت اسلامی بر می شمارد که مهمترین آن همانا تشکیل خانواده ی بزرگ مسلمانان و ایجاد دولت است .

برچیده شدن زمینه ی سلطه ی بیگانگان نیز  از اهداف وحدت و انسجام اسلامی می باشد ......

وحدت از دیدگاه پیامبر اعظم (ص)

در دیدگاه پیامبر اعظم (ص) ، اتحاد امت اسلامی ، مایه اقتدار و صلابت جامعه اسلامی میباشد.

در همین راستا ، ایشان با غلبه ی تعصبات نژادی و گرایشهای افراطی مقابله می فرمودند ، در این زمینه آن حضرت سخنی فرمودند که نقل میگردد.

ای مردم! همه ی شما فرزندان آدم هستید و آدم از خاک آفریده شده است . عرب را بر غیر عرب هیچ فضیلت و برتری ای نیست ، مگر به تقوی و پاکی . همچنین به اعتقاد ایشان ، (ایمان به خدا) درون مایه ی اصلی وحدت مسلمانان است .

وحدت از دیدگاه امیرالمومنین (علیه السلام)

به شهادت تاریخ،حضرت امیر(علیه السلام) بزرگ پرچمدار وحدت و انسجام میان مسلمانان بودند . ایشان نقد و حتی مخالفت با حکومت را پذیرا بودند اما در خطبه 196 نهج البلاغه می فرمایند : تا روزی مخالفت را تحمل می کنم که به صفوف اتحاد مردم لطمه وارد نشود . و این چیزی نیست که بتوان آنرا تحمل کرد. به اعتقاد امیر مومنان ( علیه السلام ) خلاف دستورات خداوند عمل کردن ، باعث ایجاد اختلاف در جامعه می شود.  

معصومین بزرگوار در تعدادی از احادیث که از آن حضرات صادر شده ، نکات زیر را متذکر شده اند 1- رهبری ، محور وحدت است 2- وحدت کلمه به برکت اهل بیت پدید آمده است

3- وحدت ، مایه ی رحمت است.

فصل دوم : وحدت از دیدگاه مراجع

در قرون معاصر ، مصلحانی همچون سید جمال الدین اسد آبادی ، شیخ محمد عبده ، مرحوم آیت الله بروجردی و دیگران به تلاش جهت اتحاد امت اسلامی پرداختند .ایجاد مرکز تقریب مذاهب اسلامی،گامی ارزنده در این جهت بود.                

از دیدگاه نورانی حضرت امام خمینی(ره) ، وحدت بزرگترین راهبرد قدرتمند شدن جوامع اسلامی است.ایشان در همین زمینه فرموده اند :

مهم این است که تنها این نباشد که همه با هم مجتمع باشید و متفرق نباشید ، ( بلکه مهم ) این است که همه با هم اعتصام به حبل ا... بکنیم . وحدت از دیدگاه ایشان ، دارای ویژگی های زیر است :

1- اعتصام به حبل الله

2- مصلحت عمومی مسلمانان

3-حفظ اسلام و مصالح آن

4- توحید کلمه و عقیده

5- وحدت به منزله ی جلوه ای از رحمت الهی

6- تکلیف الهی و شرعی

7- اخوت و برادری

8- تحقق حکومت                                               

در همین زمینه بزرگانی همچون شهید مطهری و حضرات آیات فاضل لنکرانی، سیستانی، مکارم شیرازی، نوری همدانی، هاشمی رفسنجانی و دیگر بزرگان فرمایشاتی داشته اند که جهت اختصار مطلب، ضمن دعوت به مطالعه ی مشروح این فرمایشات مندرج در  کتاب ، قسمتی از فرمایشات حضرت آیت الله سیستانی را که در روز 29 فروردین 1386 در دیدار جمعی از  علمای اهل سنت بیان شده  ذکر می نماییم :

شیعیان و اهل سنت  هیچ فرقی  با هم نمیکنند. شما برادران ما و از خود ما هستید . اختلافات دینی و علمی بین علما ، اختلافات اساسی به شمار نمی رود...  . ریختن خون هر کسی که شهادتین را جاری می کند حرام است.       

همچنین، چند سر فصل از فرمایشات بزرگان مذکور و جمعی دیگر از بزرگان همچون حضرات واعظ طبسی ، سید احمد خاتمی و استاد سلیمانی ذکر می گردد :

1- اتحاد ، رمز پیروزی مسلمانان است.

2- انسجام اسلامی ، لازمه ی بیداری اسلامی است.

3- اتحاد ملی و انسجام اسلامی ، سیاست بنیادین نظام است .

فصل سوم : اتحاد ملی

اتحاد در لغت ، به معنای به هم پیوستن و یکی شدن است.اتحاد ملی ، یعنی توافق آحاد مردم و نخبگان در زمینه روشهای مواجهه با مسائل و مشکلات و تعیین اولویتها،بدون توجه به مصالح حزبی و گروهی.

ایران امروز ، همانگونه که مقام معظم رهبری با درایت خویش تشخیص داده اند،بیش از هر زمان دیگری ، محتاج حفظ اتحاد ملی و در نتیجه ایجاد (امنیت ملی) است.

در تاریخ معاصر، وقایعی اتفاق افتاده است که اتحاد یا تفرقه مردم، در شکل گیری و نتیجه آنها تاثیر فراوانی به جای گذاشته است که به اختصار به آنها اشاره می کنیم :

1-جنبش تنباکو

2- نهضت جنگل

3- قیام علیه کشف حجاب در زمان رضاخان

4- انقلاب مشروطیت

5- نهضت ملی شدن صنعت نفت

6-  انقلاب اسلامی ایران 

اتحاد ملی در کدام رهبری         

در این قسمت ، چند عنوان اصلی از فرمایشات مقام معظم رهبری در رابطه با اتحاد ملی ذکر می گردد :

وحدت ملی ، راه حل مشکلات مردم .

همبستگی ملی ، نقطه قوت مردم

وحدت ملی ، تنها راه جلوگیری از تهاجم بیگانگان

 وحدت کلمه، رمز پیروزی انقلاب اسلامی وحدت و امنیت ملی

زمینه ای برای خدمت رسانی دولت به ملت

همچنین ایشان در بخشی از فرمایشات خود ، به عوامل ضد وحدت نیز اشاره فرموده اند که به اختصار ذکر می گردد : اختلافات قومی- اختلافات سیاسی - اختلافات طایفه ای و اختلافات مذهبی.

معظم له در بخش دیگری از سخنان خود ، ضمن مرتبط دانستن امنیت و وحدت ملی با یکدیگر،تعریف وحدت ملی را نبودن تفرقه و نفاق و درگیری و کشمکش دانستند. ایشان همچنین دستیابی به فناوری هسته ای را یکی از دستاورد های اتحاد مردم ذکر فرموردند.

ایشان در فروردین ماه 1381 نیز طی سخنانی ، خطر جدی برای کشور را اختلاف ، بی ایمانی ، نا امیدی نسبت به آینده ، القای اختلاف و دوگانگی و احساس ضعف و ناتوانی در برابر دشمن و عدم اتحاد کلمه برشمردند.

در پایان این فصل ، ضمن بیان 10 راهکار عملی برای تحقق اتحاد ملی با حفظ اختصار و به صورت تیتر وار ، همگان را به مطالعه این فصل و خوشه چینی از خرمن فرمایشات گهربار ولی امر مسلمین(مدظله العالی)  دعوت می نماییم :                                    

1-  اتحاد ملی در گرو انجام احکام اسلامی

2- قانون اساسی،محور اتحاد ملی

3- مبارزه کردن با (من) و حرکت به سوی تبدیل (من) به (ما)

4- پیمان بستن جهت پیمودن راه امام خمینی(ره)

5- پشتیبانی از ولایت فقیه

6- حضور فعال و پرنشاط در انتخابات

7- حفظ عزت و اقتدار

8- صرفه جویی و بهره وری کامل

9- خود اتکایی

10- احساس مسئولیت عمومی نسبت به سرنوشت جامعه

فصل چهارم : انسجام اسلامی

انسجام بین امت اسلام ، به ویژه در دوران کنونی امری واجب است اما به معنای از بین رفتن هویت مذهب شیعه نیست، بلکه باید سعی نمود در عین حفظ اتحاد و انسجام ، معارف شیعه با صلابت به راه خود ادامه دهد . در این فصل ، تلاش نموده ایم تا ریشه های انسجام اسلامی و علل وجوب آن مخصوصاً در دوران کنونی را بررسی نماییم.آنچه به عنوان انسجام اسلامی مطرح گردیده از دو منظر قابل بررسی می باشد :

وحدت اسلامی را از واجبات بدانیم

به حج ، به عنوان فرصت طلایی وحدت بیشتر توجه نمائیم

در برابرآرا و نظرات و عقاید یکدیگر ، تحمل نشان دهیم

بدون اهانت به یکدیگر ، انتقادات خویش را بیان کنیم

از تاکید بی جا بر مسائل جزئی ، بپرهیزیم

هیچ کس را تکفیر نکنیم

در تبلیغ دین ، مرزهای نژادی و جغرافیایی را نادیده بگیریم

به توصیه قرآن کریم ، در سوره ی مبارکه ی حجرات ، عمل نمائیم

برای وحدت مسلمین دعا کنیم